Złogi nazębne / płytka nazębna

Wśród przyczyn próchnicy oraz chorób przyzębia płytka nazębna stoi na pierwszym miejscu. Płytka nazębna to miękki, biało-żółty bakteryjny osad nazębny. Składa się z matrycy (substancji podstawowej) i w ponad połowie z bakterii. 1 mg płytki nazębnej, to jest jedna tysięczna grama, zawiera ok. 700 milionów mikroorganizmów. Bakterie płytki nazębnej pokrywają swoje zapotrzebowanie energetyczne, wykorzystując sacharozę z pożywienia człowieka. Węglowodany, takie jak np. glukoza (cukier gronowy), sacharoza (biały cukier) czy fruktoza (cukier zawarty w owocach), szybko przenikają do płytki i są tam przetwarzane. Dlatego te rodzaje cukrów działają bardzo próchnicotwórczo. Cukier, który przeniknął do płytki, jest rozkładany przez bakterie; równocześnie jako produkt uboczny powstają kwasy, np. kwas mlekowy. Kwasy te wywołują próchnicę. Płytka staje się coraz grubsza, „rośnie“.

Wartość pH płytki spada. Jeżeli wartość pH spadnie do 5,5 lub poniżej, zakwaszenie jest tak duże, że nie jest możliwe zneutralizowanie go przez działanie buforujące śliny. Następstwem jest postępująca demineralizacja szkliwa i w konsekwencji zagrożenie próchnicą.